Kunstenaar: Sigrid van Essel

De weidsheid van het Nederlandse landschap

Over de kunstenaar en haar verhaal over haar werk

Sigrid van Essel (Davos, 1967) kwam eind jaren tachtig uit Zwitserland naar Nederland en volgde de opleiding aan de ABK Minerva, kunstacademie in Groningen. Ze is onder indruk van de verschillen tussen Zwitserland en Nederland. De open ruimte, begrensd door alleen de horizon, vormt een enorm contrast met de steile Alpentoppen rond Davos.
Na haar studie krijgt ze in 1997 haar atelier in Amsterdam Noord bij het IJ. “Het was een plek waar je de horizon nog kunt zien, maar wel vaak onderbroken door de ‘bergen’ die de Amsterdammers hebben gebouwd:”

De afgelopen vijftien jaar heeft ze zich intensief beziggehouden met het verbeelden van de stadsontwikkelingen rondom de Amsterdamse IJ-oever. Ze merkte ondertussen in zichzelf een steeds groter verlangen om zich te richten op het Nederlandse landschap.
Ze vertelt over de algemene deler in haar werk: “Misschien wel dat ik in elk schilderij, op elke horizon het ingrijpen van de mens aanstip.
Want in Nederland valt je blik altijd op de invloed van de mens. Die komt in alle schilderijen terug. In de vorm van een hek, een sloot, windmolens of andere objecten. Je kunt er niet omheen, de mens is altijd ergens te ontwaren. Hij is een onderdeel van het Hollandse landschap.

De spanning die ontstaat tussen de weidsheid van het platteland en de nietigheid van de objecten die erin voorkomen boeit me enorm. Het zijn namelijk juist die nietige objecten die het landschap bepalen, beheersen en dus vormgeven: windmolens, dijken, sluizen, gemalen, masten. Die tegenstelling inspireert me.

Ik schilder bijvoorbeeld landschappen met drassige weilanden breed uitgemeten op de voorgrond en daarboven een rommelige stadscontour. Een opeenstapeling van horizontale lijnen, die wordt onderbroken door hoog- en laagbouw in de verte.
De schilderijen zijn tekenachtig opgezet. Ik houd van het combineren van grote vlakken met daarin gedetailleerd getekende elementen.

Voor het maken van mijn beelden hanteer ik een techniek van transparantie: ik begin meestal met een dominante ondergrondkleur, die tot in de eindversie blijft doorschemeren door de kleurlagen die er overheen zijn gezet. De beelden krijgen daardoor vaak een monochrome uitstraling. Ook houd ik ervan om meerdere versies van een schilderij te maken waarbij de contouren steeds strakker worden en een grafisch karakter krijgen. “

Zo schildert Sigrid van Essel industriële vergezichten voor Akzo en Port of Amsterdam, en maakt schilderijen van de ontwikkeling van de zuidelijke IJ-oevers in de jaren 2000, die bij architecten als Sjoerd Soeters en stedenbouwkundige Ton Schaap aan de muur hangen. Ook grote bureaus als Claus en Kaan Architecten werken met haar samen.
Ze nam in 2017 twee jaar de tijd om Panorama Noordzicht te maken: Een 12 meter lang panorama-schilderij van Amsterdam-Noord op acht panelen, die een momentopname van het snelst veranderende stuk van de stad bieden.
Het stadsdeel Noord verwierf meer dan vijftig van haar schetsen, schilderijen en tekeningen, om de ontwikkeling van Noord tussen 2008 en 2013 vast te leggen.
In 2014 kwam haar boek “Amsterdam Verbouwd Verbeeld” uit met een prachtig geïllustreerd overzicht van haar werk.

Zie ook de korte film van Paul Enkelaar en Edwin Trommelen over expositie ‘IJ-oevers in beeld’ in 2018

Tentoonstellingen

-2021 ‘Mens en Land’, Laurenskerk Kolhorn
-2021 IJ Kunstcollectief in Nieuw Dakota, Amsterdam
-2021 Panorama Noordzicht, Buiksloterkerk Amsterdam
-2020 IJ Kunstcollectief in Nieuw Dakota, Amsterdam
-2019 IJ Kunstcollectief in Nieuw Dakota, Amsterdam
-2018 Borneo Architectuurcentrum ‘IJ-oevers in beeld’
--2018 Affspace Bern, Zwitserland ‘Niederländische Landschaften’
-2017 opdracht woningbouwontwikkelaar Wonam ‘Panorama Noordzicht’
-2015 ‘Over de brug’ Museum de Noord
-2014 Presentatie schilderij ‘Vogelvlucht Amsterdam Noord’, Stadsdeelkantoor Noord, voor select gezelschap
-2013 ‘Noord in beweging’ overzichtstentoonstelling Kunstopdracht 2008-2012, Kromthouthal, Amsterdam
-2012 100 jaar Kunstenaarsvereniging De Onafhankelijken in CBK Amsterdam Oost.
-2008-2012 Kunstopdracht voor het Stadsdeel Amsterdam Noord.
-2006-2007 Zuiderkerk Amsterdam (Dienst Ruimtelijke Ordening), expositie van 22 schilderijen tijdens de presentatie van het nieuwe boekje over de Zuidelijke IJ-oever getiteld ‘Langs het IJ’.
-2006 Overhoeksfestival, Shell-terrein Amsterdam Noord, panorama’s langs de IJ-oevers.
-2005 Zuiderkerk Amsterdam, ‘Amsterdam, Stad Aan Het Water’, expositie in stedenbouwkundige context georganiseerd door de Dienst Ruimtelijke Ordening Amsterdam over de ontwikkeling van de IJ-oevers met maquettes en 22 schilderijen.
-2004 Sjoerd Soeters Architectenburo, Amsterdam, Solo expositie op uitnodiging van Sjoerd Soeters over het Oostelijk Havengebied en in het bijzonder het Java-eiland, geopend door Ton Schaap (DRO) en Sjoerd Soeters. Passagiershal LOODS 6, georganiseerd door Kunststad, expositie met schilderijen over het Oostelijk Havengebied.
-2003 Gerechtsgebouw Amsterdam, duo-expositie met collega kunstenaar Hennie Houtkoop over tekeningen gemaakt tijdens zittingen op de rechtbank.
Paleis van Justitie Amsterdam, duo-expositie. Achter de Ramen, Amsterdam, solo-expositie.
-2001 Galerie Mos, Amsterdam. Kunstbeurs, Ahoy hallen, Rotterdam. ‘Switserland On The Move’, Den Haag, georganiseerd door de Zwitserse ambassade.

Opdrachten en verkopen
-2014/2015 Voor projectontwikkelaar Wonam, verschillende ontwerpen voor ‘de Steltloper’ aan de Ertskade Amsterdam (Oostelijk Havengebied).
-2014 Bizqit BV print op doek, Vogelvlucht Amsterdam Noord
-2014 RSM Niehe Lancee Kooij, expositie en presentatie boek en aankoop een werk
-2011 Projectontwikkelaar Ymere, ‘Overhoeks’ en ‘Waterlandplein’
-2010 Woningstichting De Key, ‘De Houthavens’
-2009 ING Vastgoed Ontwikkeling, ‘Winkelcentrum Boven IJ’
-2009 Deep BV, Hydrografie&Geofysica, ‘Het IJ’
-2008-2012 Kunstopdracht voor het Stadsdeel Amsterdam Noord. Transformatie Amsterdam Noord. Vijfjarige opdracht om de ontwikkeling van Amsterdam Noord met tekeningen en schilderijen te documenteren.
2011 Schilderij in opdracht voor projectontwikkelaar Ymere.
-2003-2006 Claus en Kaan Architecten, gedurende deze opdrachten uitgevoerd ten behoeve van het ontwikkelen van ontwerpen en visualiseren van architectonische ontwerpen, voor de Zuidas, de Houthavens en IJburg.
-2006 Uitreiking eerste IJ-Over Award, georganiseerd door het Bouwfonds in het Muziekgebouw aan het IJ. De award stelde een miniatuur voor dat ik geschilderd had van het Panorama Kop Java eiland. Boven-IJ Ziekenhuis, Amsterdam
-2005 VEBAN, bedrijvenvereniging Amsterdam Noord, ter ere van lustrum, geschenk voor het Stadsdeel Amsterdam Noord. Euro Cargo Aviation, transportorganisatie op Schiphol, vervaardigen van groot schilderij over vliegtuigen en vliegveld. Kinetisch Noord, tweeluik over NDSM Werf Amsterdam.
-2004 NIVEM, schilderijen voor een serie van twaalf kleine schilderijen voor relatiegeschenk. ROVER reisorganisatie, uitgave ansichtkaarten van mijn werk als relatiegeschenk.
Akzo Nobel, diverse opdrachten portretten van de fabriek, fabrieksinterieur, relatiegeschenken en ontwerptekening voor illustratie ter ere van 50- jarig bestaan van een fabrieksonderdeel (FCC). een aanblik van 360 graden van het uitzicht over Noord.